Σε
μία εποχή όπου στο Αγγλικό ποδοσφαίρο
οι αλλοδαποί ποδοσφαιριστές είναι
περίπου όσοι και οι εγχώριοι μας κάνει
να αναρωτιόμαστε κάποια πράγματα, αν
βέβαια σκεφτεί κανείς ότι στο παρελθόν
οι Βρετανοί θεωρούσαν προσβλητικό να
έχουν βοήθεια από παίκτες που προέρχονταν
από την υπόλοιπη Ευρώπη και γενικά από
τις υπόλοιπες χώρες. Τί ήταν αυτό, όμως,
που έπαιξε καθοριστικό ρόλο;
μία εποχή όπου στο Αγγλικό ποδοσφαίρο
οι αλλοδαποί ποδοσφαιριστές είναι
περίπου όσοι και οι εγχώριοι μας κάνει
να αναρωτιόμαστε κάποια πράγματα, αν
βέβαια σκεφτεί κανείς ότι στο παρελθόν
οι Βρετανοί θεωρούσαν προσβλητικό να
έχουν βοήθεια από παίκτες που προέρχονταν
από την υπόλοιπη Ευρώπη και γενικά από
τις υπόλοιπες χώρες. Τί ήταν αυτό, όμως,
που έπαιξε καθοριστικό ρόλο;
Στα
μέσα της δεκαετίας του ’90 καταγράφηκε
ο «νόμος
Μποσμάν»,
ο οποίος άλλαξε
για πάντα τον επαγγελματικό αθλητισμό,
κατοχυρώνοντας την ελεύθερη μετακίνηση
επαγγελματιών αθλητών στις χώρες-μέλη.
Συγκεκριμένα, τον Δεκέμβριο του 1995 ο
Ζαν-Μαρκ Μποσμάν κέρδισε την υπόθεση
έπειτα από μια σκληρή δικαστική διαμάχη.
μέσα της δεκαετίας του ’90 καταγράφηκε
ο «νόμος
Μποσμάν»,
ο οποίος άλλαξε
για πάντα τον επαγγελματικό αθλητισμό,
κατοχυρώνοντας την ελεύθερη μετακίνηση
επαγγελματιών αθλητών στις χώρες-μέλη.
Συγκεκριμένα, τον Δεκέμβριο του 1995 ο
Ζαν-Μαρκ Μποσμάν κέρδισε την υπόθεση
έπειτα από μια σκληρή δικαστική διαμάχη.
Πιο
αναλυτικά, ο Μποσμάν ηταν Βέλγος
ποδοσφαιριστής που αγωνιζόταν στην
βέλγικη Λίερς, του οποίου το συμβόλαιο
είχε λήξει το 1990. Ο ίδιος επιθυμούσε να
αλλάξει σύλλογο και να μεταγραφεί στη
γαλλική ομάδα Δουνκέρκη. Όμως η Δουνκέρκη
δεν πρόσφερε το ποσό της μεταγραφής που
ζητούσε η Λιερς με αποτέλεσμα η τελευταία
να αρνηθεί τη μεταγραφή. Στο μεταξύ οι
αποδοχές του Μποσμάν είχαν μειωθεί
καθώς δεν ήταν πλέον παίκτης της πρώτης
ομάδας. Προσέφυγε, λοιπόν, στο Ευρωπαϊκό
Δικαστήριο στο Λουξεμβούργο κατά του
άρθρου 17 των κανονισμών της ΦΙΦΑ του
σχετικού με τις μεταγραφές όπου, όπως
αναφέρθηκε και πιο πάνω, η γνώμη του
υπερίσχυσε. Το δικαστήριο έκρινε ότι
το υπάρχον σύστημα μεταγραφών παρεμποδίζει
την ελευθερία μετακίνησης των εργαζομένων
και έρχεται σε αντίθεση με το άρθρο 39
της Συνθήκης της Ρώμης. Στον Μποσμάν
και σε όλους τους κοινοτικούς ποδοσφαιριστές
επιτράπηκε να μεταγράφονται ελεύθερα
με τη λήξη του συμβολαίου τους σε
οποιονδήποτε σύλλογο χώρας-μέλους της
Ε.Ε.
αναλυτικά, ο Μποσμάν ηταν Βέλγος
ποδοσφαιριστής που αγωνιζόταν στην
βέλγικη Λίερς, του οποίου το συμβόλαιο
είχε λήξει το 1990. Ο ίδιος επιθυμούσε να
αλλάξει σύλλογο και να μεταγραφεί στη
γαλλική ομάδα Δουνκέρκη. Όμως η Δουνκέρκη
δεν πρόσφερε το ποσό της μεταγραφής που
ζητούσε η Λιερς με αποτέλεσμα η τελευταία
να αρνηθεί τη μεταγραφή. Στο μεταξύ οι
αποδοχές του Μποσμάν είχαν μειωθεί
καθώς δεν ήταν πλέον παίκτης της πρώτης
ομάδας. Προσέφυγε, λοιπόν, στο Ευρωπαϊκό
Δικαστήριο στο Λουξεμβούργο κατά του
άρθρου 17 των κανονισμών της ΦΙΦΑ του
σχετικού με τις μεταγραφές όπου, όπως
αναφέρθηκε και πιο πάνω, η γνώμη του
υπερίσχυσε. Το δικαστήριο έκρινε ότι
το υπάρχον σύστημα μεταγραφών παρεμποδίζει
την ελευθερία μετακίνησης των εργαζομένων
και έρχεται σε αντίθεση με το άρθρο 39
της Συνθήκης της Ρώμης. Στον Μποσμάν
και σε όλους τους κοινοτικούς ποδοσφαιριστές
επιτράπηκε να μεταγράφονται ελεύθερα
με τη λήξη του συμβολαίου τους σε
οποιονδήποτε σύλλογο χώρας-μέλους της
Ε.Ε.
Πριν
από την απόφαση αυτή, οι επαγγελματικοί
σύλλογοι των περισσότερων χωρών της
Ευρώπης μπορούσαν να εμποδίσουν έναν
ποδοσφαιριστή τους να υπογράψει σε άλλο
σύλλογο ακόμα κι όταν έληγε το συμβόλαιό
του. Μετά την απόφαση Μποσμάν αυτό δεν
επιτρέπεται. Όταν λήξει το συμβόλαιό
του, ο ποδοσφαιριστής διαπραγματεύεται
ελεύθερα είτε με τον ίδιο είτε με άλλο
σύλλογο. Επίσης, έχει το δικαίωμα να
υπογράψει προσύμφωνο με άλλο σωματείο
μέχρι κι έξι μήνες πριν από τη λήξη του
συμβολαίου του.
από την απόφαση αυτή, οι επαγγελματικοί
σύλλογοι των περισσότερων χωρών της
Ευρώπης μπορούσαν να εμποδίσουν έναν
ποδοσφαιριστή τους να υπογράψει σε άλλο
σύλλογο ακόμα κι όταν έληγε το συμβόλαιό
του. Μετά την απόφαση Μποσμάν αυτό δεν
επιτρέπεται. Όταν λήξει το συμβόλαιό
του, ο ποδοσφαιριστής διαπραγματεύεται
ελεύθερα είτε με τον ίδιο είτε με άλλο
σύλλογο. Επίσης, έχει το δικαίωμα να
υπογράψει προσύμφωνο με άλλο σωματείο
μέχρι κι έξι μήνες πριν από τη λήξη του
συμβολαίου του.
Τι
συνέπειες έχει, όμως, ο κανονισμός αυτός;
συνέπειες έχει, όμως, ο κανονισμός αυτός;
Αρχικά
και… αρνητικά,
η
καινούρια συνθήκη έδωσε περισσότερα
δικαιώματα στους ποδοσφαιριστές, αλλά
άλλαξε πολύ το παγκόσμιο ποδοσφαιρικό
τοπίο, με την πρώτη δεκαετία να μπορεί
να χαρακτηριστεί ως μεταβατική περίοδος,
όπου συνέβησαν συγκλονιστικά πράγματα.
Ενδεικτικά, το 1999 η Τσέλσι
έγινε
η πρώτη αγγλική ομάδα που έπαιξε σε
αγώνα της Πρέμιερ
Λιγκ με
11 μη βρετανούς ποδοσφαιριστές, ενώ λίγα
χρόνια μετά η επίσης αγγλική Αρσεναλ,
με
προπονητή τον Αρσέν
Βενγκέρ,
είχε ολόκληρη 16άδα χωρίς Βρετανό
ποδοσφαιριστή στον αγώνα εναντίον της
Κρίσταλ
Πάλας. Βέβαια,
παρόμοια φαινόμενα υπήρξαν και σε όλη
την Ευρώπη, σε όλα τα ομαδικά αθλήματα.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να χάνει κάθε
χώρα την αγωνιστική της ταυτότητα.
Ομάδες χωρίς το ξεχωριστό στυλ και τρόπο
παιχνιδιού που είχε η κάθε χώρα.
και… αρνητικά,
η
καινούρια συνθήκη έδωσε περισσότερα
δικαιώματα στους ποδοσφαιριστές, αλλά
άλλαξε πολύ το παγκόσμιο ποδοσφαιρικό
τοπίο, με την πρώτη δεκαετία να μπορεί
να χαρακτηριστεί ως μεταβατική περίοδος,
όπου συνέβησαν συγκλονιστικά πράγματα.
Ενδεικτικά, το 1999 η Τσέλσι
έγινε
η πρώτη αγγλική ομάδα που έπαιξε σε
αγώνα της Πρέμιερ
Λιγκ με
11 μη βρετανούς ποδοσφαιριστές, ενώ λίγα
χρόνια μετά η επίσης αγγλική Αρσεναλ,
με
προπονητή τον Αρσέν
Βενγκέρ,
είχε ολόκληρη 16άδα χωρίς Βρετανό
ποδοσφαιριστή στον αγώνα εναντίον της
Κρίσταλ
Πάλας. Βέβαια,
παρόμοια φαινόμενα υπήρξαν και σε όλη
την Ευρώπη, σε όλα τα ομαδικά αθλήματα.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να χάνει κάθε
χώρα την αγωνιστική της ταυτότητα.
Ομάδες χωρίς το ξεχωριστό στυλ και τρόπο
παιχνιδιού που είχε η κάθε χώρα.
Άλλο
ένα αρνητικό του κανονισμού Μποσμάν
είναι ότι πληθώρα ποδοσφαιριστών με
κοινοτικό διαβατήριο μεταγράφηκαν
ακόμα και σε ημιεπαγγελματικά σωματεία
Β΄ και Γ΄ κατηγορίας άλλων χωρών,
αλλοιώνοντας την φυσιογνωμία των τοπικών
πρωταθλημάτων, παρεμποδίζοντας την
εξέλιξη κάποιων ανερχόμενων ταλέντων.
Έτσι, τα ντόπια ταλέντα σε κάθε χώρα
είναι πια ελάχιστα. Όπως είναι φυσικό
αυτό είχε επιπτώσεις και στις εθνικές
ομάδες των χωρών μελών της Ε.Ε.
ένα αρνητικό του κανονισμού Μποσμάν
είναι ότι πληθώρα ποδοσφαιριστών με
κοινοτικό διαβατήριο μεταγράφηκαν
ακόμα και σε ημιεπαγγελματικά σωματεία
Β΄ και Γ΄ κατηγορίας άλλων χωρών,
αλλοιώνοντας την φυσιογνωμία των τοπικών
πρωταθλημάτων, παρεμποδίζοντας την
εξέλιξη κάποιων ανερχόμενων ταλέντων.
Έτσι, τα ντόπια ταλέντα σε κάθε χώρα
είναι πια ελάχιστα. Όπως είναι φυσικό
αυτό είχε επιπτώσεις και στις εθνικές
ομάδες των χωρών μελών της Ε.Ε.
Το
χειρότερο για τον αθλητισμό όμως είναι
το γεγονός ότι το ποδόσφαιρο αντιμετωπίστηκε
ως μια κοινή οικονομική δραστηριότητα
καθώς η απόφαση στην «υπόθεση Μποσμάν»
δημιούργησε πολλούς εκατομμυριούχους
ποδοσφαιριστές και περισσότερους
φτωχούς. Έκανε, επομένως, καλό στις
τσέπες των ποδοσφαιριστών και κυρίως
στους τραπεζικούς λογαριασμούς των
ατζέντηδων. Όλα πλέον γινονται για το
χρήμα και η λογική της μεγιστοποίησης
του κέρδους επισκιάζει την όποια αθλητική
προσπάθεια βελτίωσης του αθλήματος.
Διεύρυνε, έτσι, το χάσμα ανάμεσα στους
«μικρούς» και στους «μεγάλους» συλλόγους.
χειρότερο για τον αθλητισμό όμως είναι
το γεγονός ότι το ποδόσφαιρο αντιμετωπίστηκε
ως μια κοινή οικονομική δραστηριότητα
καθώς η απόφαση στην «υπόθεση Μποσμάν»
δημιούργησε πολλούς εκατομμυριούχους
ποδοσφαιριστές και περισσότερους
φτωχούς. Έκανε, επομένως, καλό στις
τσέπες των ποδοσφαιριστών και κυρίως
στους τραπεζικούς λογαριασμούς των
ατζέντηδων. Όλα πλέον γινονται για το
χρήμα και η λογική της μεγιστοποίησης
του κέρδους επισκιάζει την όποια αθλητική
προσπάθεια βελτίωσης του αθλήματος.
Διεύρυνε, έτσι, το χάσμα ανάμεσα στους
«μικρούς» και στους «μεγάλους» συλλόγους.
Η
εφαρμογή του κανονισμού Μποσμάν, ωστόσο,
έφερε και θετικές
αλλαγές στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο. Το
θετικό του ήταν ότι η σχέση σωματείου
– παίκτη έγινε πιο ξεκάθαρη και ρυθμίζεται
αποκλειστικά από το συμβόλαιο ομάδας
(εργοδότη) – ποδοσφαιριστή (εργαζόμενου).
Οι επαγγελματίες ποδοσφαιριστές
απελευθερώθηκαν από την αυθαιρεσία των
σωματείων, τα οποία πολλές φορές δεν
επέτρεπαν τη μεταγραφή τους ζητώντας
υπέρογκα ποσά από άλλα σωματεία ενώ δεν
πρόσφεραν αντίστοιχα ποσά για την
ανανέωση του συμβολαίου του παίκτη.
εφαρμογή του κανονισμού Μποσμάν, ωστόσο,
έφερε και θετικές
αλλαγές στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο. Το
θετικό του ήταν ότι η σχέση σωματείου
– παίκτη έγινε πιο ξεκάθαρη και ρυθμίζεται
αποκλειστικά από το συμβόλαιο ομάδας
(εργοδότη) – ποδοσφαιριστή (εργαζόμενου).
Οι επαγγελματίες ποδοσφαιριστές
απελευθερώθηκαν από την αυθαιρεσία των
σωματείων, τα οποία πολλές φορές δεν
επέτρεπαν τη μεταγραφή τους ζητώντας
υπέρογκα ποσά από άλλα σωματεία ενώ δεν
πρόσφεραν αντίστοιχα ποσά για την
ανανέωση του συμβολαίου του παίκτη.
Επίσης,
ο κανονισμός αυτός βασιζόταν σε
«δημοκρατία» και «ισότητα», κάτι που
ωφελεί τα ήδη ατελείωτα ταξίδια των
αθλητών να.. πολλαπλασιαστούν. Βοήθησε
ουσιασικά τους ποδοσφαιριστές να
μετεγγράφονται εκεί που αυτοί και μόνο
επιθυμούν γιατί δεν γίνεται να παίζεις
κάπου με το.. ζόρι. Ο αθλητισμός απογειώνεται
όταν ο αθλητής χαίρεται να αθλείται!
ο κανονισμός αυτός βασιζόταν σε
«δημοκρατία» και «ισότητα», κάτι που
ωφελεί τα ήδη ατελείωτα ταξίδια των
αθλητών να.. πολλαπλασιαστούν. Βοήθησε
ουσιασικά τους ποδοσφαιριστές να
μετεγγράφονται εκεί που αυτοί και μόνο
επιθυμούν γιατί δεν γίνεται να παίζεις
κάπου με το.. ζόρι. Ο αθλητισμός απογειώνεται
όταν ο αθλητής χαίρεται να αθλείται!
